14 Ocak 1923- Londra-New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı

Tarihte 14 Ocak gününe gelen önemli olayları derlediğimiz yazı dizisi başlıyor. Londra - New York arasında ki ilk telefon görüşmesi ve daha niceleri

Gündem Yayın: 13 Ocak 2024 - Cumartesi - Güncelleme: 13.01.2024 15:14:00
Editör - Haber Merkezi
Okuma Süresi: 5 dk.
Google News

TBMM'nin oluşumunun ardından, ilk anayasa ''Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'' 20 Ocak 1921 kabul edildi. Toplam 23 maddeden oluşan anayasa, ''Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'' olarak Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra hayata geçirilen 1924 Anayasası'na kadar geçen süreçteki Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin genel işleyiş çerçevesini çizdi. 1921 Anayasası'nın ilk üç maddesinde ''Egemenliğin kayıtsız şartsız milletin'' olduğu hükme bağlanıyor ve ''Türkiye Devleti'nin Büyük Millet Meclisi tarafından yönetileceği'' kurala bağlanıyordu. TBMM'deki anayasa görüşmelerinde farklı görüşler dile getiriliyor, bazı konular tartışmalı geçiyordu. Bunlardan biri de 1. maddedeki ''Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir'' ifadesiydi. Mustafa Kemal'in önem verdiği bu ifadeye ilişkin görüşleri tutanaklara şöyle yansıyordu: ''Bir defa 1. maddedeki ifadenin anlamı egemenliğin kayıtsız ve şartsız millete ait olduğudur ama ondan sonra da halkın kaderini doğrudan doğruya ve fiilen yönetmesine dayalı bir yönetim düzeninin izleneceği belirtiliyor. Öyleyse halkın kaderini doğrudan doğruya ve fiilen elinde tutmasının çok geniş bir anlamı vardır. Bunların her birini ayrı ayrı belirlememiz ve sınırlamamız gerekir. Bu belirleme ve sınırlamaya giriştiğimiz vakit bunun başlangıcı Yüce Meclisinizdir. O nedenle Yüce Meclisinizin yetkisinin de tüm milletçe çok açık bir biçimde bilinmesi gerekir. Yoksa, genel olarak 'kayıtsız ve şartsız' sözcükleriyle başlayan cümle Yüce Meclisimizin yetkisini ifadeye yetmez.'' Mustafa Kemal, 1. TBMM'nin aynı zamanda bir kurucu meclis olduğunu da ifade ederek, ''Ulusun gerçek vekillerinden oluşan Yüce Meclisi bu yetkileri artık bir kişiye bırakmak istemiyor. Bunu kendisi yapmak ve tümüyle üzerine almak istiyor. Öyleyse bunu ifade etmeliyiz'' diye konuşuyordu. Gün gün tarihte haftanın belli başlı öteki olayları şöyle:

14 Ocak

1923- Mustafa Kemal, Batı Anadolu'da geziye çıktı.

1923- Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım, İzmir'de öldü.

1923- Londra-New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı.

1938- Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasında imzalanan Sadabad Paktı, TBMM'de onaylandı. Saldırmazlık anlaşması,

1979 yılında İran tarafından feshedilinceye kadar yürürlükte kaldı.

1943- Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles De Gaulle, Casablanca Konferansı'nda bir araya geldi.

1944- ''Milli Şair'' Mehmet Emin Yurdakul 75 yaşında öldü.

1953- Josip Broz Tito, Yugoslavya Devlet Başkanı oldu.

1963- Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle, İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.

1964- Meclis, Ortak Pazar anlaşmasını onayladı.

1970- Milli Mücadele kahramanlarından Orgeneral Asım Gündüz öldü.

1974- Türk-İş Genel Başkanı Seyfi Demirsoy, tedavi gördüğü Londra'da 54 yaşında yaşamını yitirdi.

1990- Eski Milli kaleci, iş adamı Sabri Dino, Boğaziçi Köprüsü'nden atlayarak intihar etti.

1994- Türk sinemasının emektarlarından Nubar Terziyan öldü.

1995- İlk kez düzenlenen Uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan törenle Lübnanlı şair Adonis'e verildi.

1996- Besteci Onno Tunç, Bursa'dan İstanbul'a giderken kullandığı tek motorlu uçağın Armutlu Bozburun'da düşmesi sonucu yanındaki Hasan Kanık ile bilikte öldü.

1998- Türk sanat müziği sanatçısı Safiye Ayla, tedavi gördüğü hastanede vefat etti. 2007- Amerikalı caz müzisyeni tenor saksafoncu Michael Brecker, kan kanserinden öldü.

2011- Tunus'ta ''Yasemin'' devrimi: Bir kişinin kendini yakmasıyla başlayan gösterilerin ardından Devlet Başkanı Zeynelabidin Bin Ali ülkeden kaçtı, geçiş hükümeti kuruldu.

2021- Türkiye'de koronavirüs aşılaması başladı.

2022- Millet Partisi Genel Başkanı Aykut Edibali vefat etti.de öldürüldü.

2020- TEMA Vakfı Kurucusu, iş insanıHayrettin Karaca vefat etti. 

Yorumlar (0)
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.